Aztekowie

Kultura:
Kulturą aztecką przyjęto nazywać późną cywilizacje prehiszpańskich  ludów ze środkowego Meksyku. Aztekami nazywamy także mieszkańców największego i najpotężniejszego miasta Ameryki Północnej tamtych czasów, Tenochtitlan. Ludzie tamtych czasów wcale nie nazywali siebie samych Aztekami tylko ‘’Mexic’’ lub ‘’Tenoch’’.


Historia:
Podobnie jak większość grup, które odegrały jakąś rolę w historii świata, elita rządząca Tenochtitlan stworzyła ‘’oficjalną’’ tradycję. Przodkowie tej społeczności mieli przywędrować z północno-zachodniego obszaru, zwanego Azlan (stąd: Aztekowie- ‘’ludzie pochodzący z Alan’’). Ich bóg Huitzilopochtli nakazał im opuścić dawne siedziby (ok. XII w.) Po długiej wędrówce wkroczyli do Kotliny Meksykańskiej i usadowili się na dłużej w Chapoltepece. Żyjąc tam sprawiali olbrzymie problemy władcy tamtejszego miasta, Colhaucan. Dostali oni od nich ziemie z pobliżu Tizapan, dodam jeszcze ze znajdowały się tam niezliczone ilości jadowitych węży. Nie przejęli się jednak tym, bo jak donoszą kroniki, ucieszyli się na widok zwierząt i zjedli je z apetytem. Wedle najbardziej popularnej wersji dotyczącej zakończenia tej migracji przybysze wybrali Tenochtitlan na swoja siedzibę, ponieważ napotkali tam orła z grzechotnikiem w dziobie, siedzącego na kaktusie wyrastającym z kamienia. Nazwa miasta oznacza ‘’miejsce plemienia Mexica przy kaktusie na kamieniu’’. 
Pierwszym niezależnym tlatoani, czyli władca Tenochtitlan był Acamapichtli, który wstąpił na tron jako latorośl królewskiej dynastii Colhuacan. Wywodził się od twórcy potęgi Tolteków. Tenochtitlan uważał się, zatem za spatkobiercę politycznej sławy tego ludu. Który miał znaczny udział w tworzeniu Mexica. Za panowania czwartego króla, Itcoatla, w połączeniu z innymi mocarstwami. Aztekowie zwyciężają Tapaneków. Od tej chwili są już naprawdę wolni i niepodlegli i wkraczają na drogę mocarstwowości. Faktycznym twórcą był mocarstwa był Moctezuma I, który był naprawdę utalentowanym człowiekiem. Był wielkim zdobywca, ale i organizatorem nowe państwa, budowniczym i protektorem sztuki. Sprowadził on doskonałych architektów z Chalco, aby wybudowali miasto pod każdym względem doskonałe. W jego mieście osadzili się doskonali złotnicy, którzy w XVI wieku zadziwili Europę swoimi wyrobami. Chaty i szałasy zostały zastąpione poprzez kamienne budowle. Kolejnych czterech następców Moctezumy I znacznie rozszerzyło granice państw. Kiedy Moctezuma II wszedł na tron Cywilizacja Azteków była u szczytu swojej potęgi.

Pożywienie:
Intensywne rolnictwo, którego historia w Mezoameryce sięga, ja się wydaje, III tysiąclecia p.n.e., stanowiło podstawowy system wyżywienia. Uprawiono przede wszystkim: kukurydze, fasole, dynie, bataty, szałrak ziarnisty, maniok, pomidory, awokado, ananasy i melony. Bawełna i kaktusy maguey zapewniały znaczną ilość włókna do przędzenia. Sfermentowana sacharoza wypływająca z tej drugiej rośliny stanowiła surowiec do wytwarzanie jedynego napoju alkoholowego, octi. Rosnące dziko liczne rośliny halucynogenne były zbierane przede wszystkim na potrzeby rytualnych wróżb(np.: grzyby teonanactl, nasiona powoju oraz pączki peyotlu). Uprawiali także kakao, jako napój dla wyższych klas, ora kauczuk do produkcji piłek i kadzidełek.
Podstawowym narzędziem rolniczym był zwykły kij. Aztekowie stosowali przemiennie typową technikę karczunkowo-wypaleniskową. Przy dogodnych warunkach uprawiali ziemię w oparciu o wylewy wód, tarasowy układ pól oraz nawadnianie. Specyficzny układ irygacyjny chinampa, zwane tez pływającymi ogrodami, miał duże znaczenie w przypadku płytkich jezior słodkowodnych w południowej części Kotliny Meksyku. W wyniku wydobywania błota z dna jeziora powstawała stopniowo skomplikowana sieć małych, prostokątnych wysepek. Stale pokrywane świeżym szlamem, owe działki dawały wyjątkowo obfite plony. Dobrze rozwinięte było magazynowanie żywności, którą przechowywano w wielkich, solidnych spichlerzach zbudowanych z belek o czworokątnym przekroju i z nie wypalonej cegły. Najbardziej rozpowszechnioną metodą sporządzania kukurydzy było zmieszanie rozgniecionego miąższu z wodą w celu uzyskania gęstej masy, z której formowano cienkie, okrągłe torrille. Generalnie rzecz biorąc kuchnia aztecka była bogata i różnorodna, a urozmaicały ją pikantne sosy, przyprawione chilli. Polowania szczególnie na jelenie, króliki, pekari, ptactwo wodne, dostarczały dużej ilości mięsa. Z czasem zaczęto także spożywać psie mięso – jedynego ważnego zwierzęcia domowego.

Gospodarka:
Proporcjonalnie do wielkich rozmiarów i złożoności społeczno-politycznej imperiom, instytucje gospodarcze były dobrze rozwinięte. Wyodrębniły się, co najmniej trzy większe podsystemy ekologiczne: wymiana towarowa, lokalny i ogólnopaństwowy system danin oraz ‘’handel zagraniczny’’. Największym rynkiem Nowego Świata w okresie podboju hiszpańskiego było Tlatelolco, bliźniacze miasto Tenochtitlan. To potężne, barwne emporium uczyniło ogromne wrażenie na konkwistadorach, a w szczególności na samym Cortesie, który szacował liczbę mieszkańców na 60000 ludzi. Eksportowano tam różnego rodzaju towary przez wyznaczonych urzędników. Mniejsze kopie tego słynnego rynku rozkwitały w całym państwie. Niektórych transakcji można było dokonywać codziennie na wszystkich głównych targach, ale specjalnie przeznaczonym na działalność handlową był piąty dzień każdego tygodnia. 
Zawodowi kupcy, pochteca lub oztomeca, byli wysokim stopniu zorganizowani w organizacje, przypominające średniowieczne gildie. Zamieszkiwali własne dzielnice, tworząc społeczności pozostające pod zwierzchnictwem własnego przywódcy. Działali na obszarze całego państwa jak i poza jego granicami. Ludność terenów górzystych ceniła sobie szczególnie produkty pochodzące z tropikalnych nizin, z kolei mieszkańcy tropików chętnie zaopatrywali się w towary dostępne tylko chłodnym, półjałowym płaskowyżu. Jakkolwiek wymienny towar był środkiem płatniczym, to jednak cenne ziarno kakaowca czy bawełniane okrycie stanowiło stałe jednostki wartości, najczęściej używane w transakcjach handlowych.


Strój:
W obszarach górzystych typowym kobiecym strojem była koszula (huiplili) oraz okręcona wokół ciała spódniczka (cueitle). Mężczyźni nosili zazwyczaj przepaskę biodrową (maxtlatl) i płaszcz (tilmatli), przewiązany na ramieniu oraz sandały (caetli). Na cieplejszych nizinach kobiety często chodziły do połowy nagie, nosząc jedynie spódniczkę. Jakość surowca (włókno kaktusowe dla klas niższych i bawełnę dla wyższych) oraz wzór odzieży zależały od majętności i społecznego statusu osoby, która nosiła dany strój.

żródło????????

Autor: kinga Lachor